Een werkgever neemt in een arbeidsovereenkomst de ontbindende voorwaarde op dat de werknemer de Nederlandse taal voldoende moet beheersen. Indien het de werknemer niet lukt om voor een bepaalde datum zijn examen te halen, zal de arbeidsovereenkomst de dag er na van rechtswege eindigen. Mag in een arbeidsovereenkomst een ontbindende voorwaarde worden opgenomen?
Casus: ontbindende voorwaarde arbeidsovereenkomst
De werkgever neemt werknemer in dienst voor de duur van een jaar. In de arbeidsovereenkomst wordt een ontbindende voorwaarde opgenomen. Die voorwaarde houdt in dat een voldoende beheersing van de Nederlandse taal moet worden getoond in verband met de veiligheid op de werkvloer, de onderlinge communicatie en de sfeer binnen de organisatie. De werknemer wordt verplicht taalles te volgen. Indien het de werknemer niet lukt om zijn examen te behalen, zal de arbeidsovereenkomst de dag na de uitslag van het examen van rechtswege eindigen. De werknemer slaagt niet voor zijn examen en ook voor de herkansing zakt hij. De arbeidsovereenkomst eindigt 7 maanden na aanvang. Werknemer is van mening dat het opnemen van een ontbindende voorwaarde in de arbeidsovereenkomst in strijd is met het gesloten ontslagstelsel. Daarnaast is werknemer van mening dat het stellen van een taaleis indirecte discriminatie is.
Gerechtshof: wanneer ontbindende voorwaarde toegestaan?
Het Gerechtshof Amsterdam (ECLI:NL:GHAMS:2015:5259) oordeelt dat het opnemen van een ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd geen strijd oplevert met het gesloten ontslagstelsel. Een werkgever moet wel terughoudend zijn met het opnemen van een ontbindende voorwaarde. De ontbindende voorwaarde moet van geval tot geval getoetst worden aan de redelijkheid en billijkheid om te kunnen oordelen of het opnemen van de ontbindende voorwaarde geoorloofd is. Er moet een bijzondere reden zijn waarom de arbeidsovereenkomst eerder moet eindigen dan de reeds overeengekomen einddatum. Deze bijzondere voorwaarde moet objectief aanwezig zijn en mag niet beïnvloedbaar zijn door de werkgever. In dit geval had de werkgever aangegeven dat een voldoende beheersing van de Nederlandse taal vereist was in verband met de veiligheid op de werkvloer, de onderlinge communicatie, waaronder werd verstaan werkoverleg en werkinstructie, en de sfeer binnen de organisatie. Daarnaast gaf de werkgever -ter zitting- aan dat een voldoende beheersing van de Nederlandse taal nodig was om te kunnen doorgroeien binnen de organisatie. Alle door de werkgever aangeboden cursussen en opleidingen die gevolgd moeten worden om te kunnen doorgroeien naar een hogere functie, worden in het Nederlands gegeven. De vaststelling van het taalniveau, het volgen van de taallessen en het afleggen van de examens gebeuren onder verantwoordelijkheid van een extern bureau. Dit gecombineerd met de redenen waarom het voor de werkgever van belang is dat een werknemer de Nederlandse taal voldoende beheerst, vormt volgens het Gerechtshof een bijzondere reden om een ontbindende voorwaarde op te nemen in de arbeidsovereenkomst.
Van indirecte discriminatie is geen sprake nu werkgever de taaleis stelt aan alle werknemers die bij aanvang van de arbeidsovereenkomst de Nederlandse taal onvoldoende beheersen en de meeste werknemers het examen hebben gehaald. Eén werknemer is inmiddels doorgegroeid naar een hogere functie, omdat hij de door de werkgever aangeboden cursussen en opleidingen succesvol heeft weten af te ronden. De vordering van de werknemer wordt afgewezen.
Tips: wil je een ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst opnemen?
- Motiveer in de arbeidsovereenkomst waarom het opnemen van de ontbindende voorwaarde noodzakelijk is;
- De ontbindende voorwaarde mag niet beïnvloedbaar zijn door de werkgever;
- De ontbindende voorwaarde mag niet discriminerend zijn of in strijd met de voor de werknemer beschermende bepalingen in het ontslagrecht;
- Informeer de werknemer voorafgaand aan het sluiten van de arbeidsovereenkomst luid en duidelijk!;
- Wees consequent! Neem voor alle werknemers die nog niet voldoen aan een gestelde voorwaarde een ontbindende voorwaarde op in de arbeidsovereenkomst.